Polityka w Starożytnym i dzisiejszym Egipcie

Starożytność

Okres historyczny w dziejach Egiptu rozpoczął się wraz ze zjednoczeniem dolnego i górnego państwa przez władców epoki predynastycznej. Cechą charakterystyczną periodyzacji dziejów kraju nad Nilem pozostaje podział na okresy, ze szczególnym uwzględnieniem panowania poszczególnych dynastii. Wynikało to z tradycyjnego sposobu datowania, a ten z kolei z wagi, jaką miała w starożytnym Egipcie monarchia. Rozkwit państwa możliwy był tylko i wyłącznie dzięki dobrze zorganizowanej administracji oraz silnie osadzonej w kulturze i religii władzy centralnej, nadzorującej prace irygacyjne, organizującej armię, politykę budowlaną i kultową.

Monarchia

Dziedzicznymi władcami starożytnego Egiptu byli faraonowie. Ich władza miała charakter absolutny i silnie usankcjonowany religijnie. Faraon był bowiem nie tylko królem, głównodowodzącym armią i najwyższym kapłanem, ale zarazem ziemskim synem Boga Słońca Re który w konsekwencji po śmierci sam stawał się bogiem. Miało to swoje odzwierciedlenie w egipskim budownictwie religijnym, którego najbardziej okazałymi budowlami były monumentalne grobowce panujących. Ta zależność powodowała również silne powiązanie władcy z klerem określonych bóstw i silną centralizację władzy opartą o hierarchię społeczną.

Administracja

Od czasów panowania II dynastii władcę zajętego nadzorem nad armią i obowiązkami religijnymi w sprawach administracyjnych wyręczał wezyr. Był to urzędnik centralny (w okresie Średniego i Nowego Państwa dwóch, po jednym dla Górnego i Dolnego Egiptu), posiadający ogromne uprawnienia, zarządzający skarbem (polityka fiskalna), rolnictwem, sprawiedliwością i archiwami królewskimi. Wezyrowie mieli również bezpośredni nadzór nad nomarchami, zarządcami prowincji (nomów), na które podzielony był Egipt, oraz nad starszymi miast (ich obecność w źródłach świadczy o jakiejś formie samorządu). Filar administracji centralnej i terenowej stanowili pisarze, posługujący się na co dzień uproszczonym zapisem hieroglificznym zwanym hieratyką, a w okresach późniejszych demotyką, spisywaną na papirusie i drewnie.

Podstawą administracji lokalnej były nomy (22 Górnego i 20 Dolnego Egiptu). Ten tradycyjny podział wykształcił się w czasach najdawniejszych i najprawdopodobniej odzwierciedlał zasięg możliwości nadzoru nad lokalną siecią kanałów nawadniających. W okresach słabości władzy centralnej nomarchowie zdradzali tendencje do uniezależniania się od centrum i przekształcania swojej władzy w dziedziczną.

Współczesność

Polityka społeczna 

realizowana przez państwo obejmuje swym zakresem zabezpieczenie społeczne, ochronę zdrowia i politykę oświatową. Zabezpieczeniem społecznym są objęci wszyscy zatrudnieni;

państwo zapewnia renty i emerytury, zasiłki chorobowe, z tytułu wypadku przy pracy i bezrobocia, renty starcze, inwalidzkie, zasiłki macierzyńskie i na wypadek śmierci. Wydatki państwa na zabezpieczenie społeczne 1992/93 stanowiły 11% wydatków budżetowych. Opieka zdrowotna jest bezpłatna; niski standard życia, klimat, złe warunki sanitarne i nieracjonalne odżywianie powodują występowanie wielu chorób o charakterze epidemicznym, np. chorób pasożytniczych; państwo egipskie podejmuje działania profilaktyczne — wszystkie dzieci do 2 roku życia są obowiązkowo (bezpłatnie) szczepione przeciwko ospie, błonicy, gruźlicy i chorobie Heinego–Medina. Nakłady państwa na opiekę zdrowotną 1998/99 wyniosły 4,6% wydatków budżetowych. Oświata na wszystkich poziomach jest bezpłatna. Obowiązkiem szkolnym są objęte dzieci w wieku 6–12 lat (szkoła podstawowa); szkoły średnie są 2-stopniowe: I stopień — 3-letni cykl przygotowawczy, i II stopień — również 3-letni, z podziałem na profil ogólny i techniczny. W ramach programu rządowego ponad 200 szkół ponadpodstawowych zostało podłączonych do Internetu.
Źródła:http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Egipt-Polityka-spoleczna;4574019.htmlhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Staro%C5%BCytny_Egipt