środa, 8 października 2014

Mezopotamia - konflikty dawniej i dziś

 Starożytne konflikty

Na terenach Mezopotamii (tzw. Miedzyrzeczu) nie zawsze panował pokój. W czasie okresu wczesnodynastycznego w południowej Mezopotamii znakomicie rozwijały się i prosperowały liczne miasta-państwa (m.in. Lagasz, Ur,Uruk, Umma), których władcy toczyli między sobą zaciekłe spory i wojny. Na jakiś czas dominację nad pozostałymi miastami-państwami udawało się uzyskać temu lub innemu ośrodkowi.


Gutejczycy

Najazdy Gutejów na Mezopotamię zaznaczyły się już w okresie szczytowym istnienia imperium akadyjskiego za czasów króla Naram-Sina, a wzmogły się znacząco za czasów jego następców. Ok. 2230 p.n.e. Gutejowie opanowali znaczne połacie środkowej i południowej Mezopotamii, marginalizując resztki państwa akadyjskiego do okolic jego stolicy w Akadzie. Zniszczyli wiele wspaniale rozwiniętych miast, m.in. Ur i Uruk. Dawne imperium akadyjskie dogorywało pod rządami swych ostatnich władców aż do jego całkowitej likwidacji przez Gutejów ok. 2159 r. p.n.e. Odtąd sprawowali oni hegemonię w południowej Mezopotamii niepodzielnie, w latach ok. 2225-2116 p.n.e., aż do czasu uzyskania przewagi w regionie przez Sumerów.

Elamijczycy

Elamijczycy utrzymywali ożywione kontakty handlowe i kulturalne z ludami Mezopotamii. Często też w chwilach słabości państw Dwurzecza dokonywali wypraw wojennych. Szczególnie dwie były przełomowe, ponieważ przyczyniły się do upadku sumeryjskiej III dynastii z Ur (ok. 2005 r. p.n.e.) oraz państwa średniobabilońskiego dynastii kasyckiej (ok. 1157 r. p.n.e.). Sumerowie, Babilończycy i Asyryjczycy nie pozostawali im dłużni. Byli stałym czynnikiem niepokojów rolniczej południowej Mezopotamii. Niezależności Elamu położyli kres po wielu latach wojny Asyryjczycy, którzy pod wodzą króla Asurbanipala w roku 648 p.n.e. zniszczyli Suzę. Od tej pory stracili na znaczeniu i ok. roku 600 p.n.e. dostali się pod panowanie swoich wcześniejszych wasali - Persów.


Dzisiejsze konflikty na terenie dawnej Mezopotamii

Iran

W 1935 zmieniono nazwę kraju z Persji na Iran. W 1941 wojska brytyjskie, sowieckie i amerykańskie zajęły Iran, zmuszając panującego szacha do abdykacji na rzecz syna, M.R. Pahlawiego. Po zakończeniu II wojny światowej przeprowadzono reformy społeczne i gospodarcze. Źródłem ich finansowania były dochody z eksportu ropy naftowej. W latach 60. i 70. przeprowadzono szereg radykalnych zmian m.i.n. wprowadzono równouprawnienie kobiet. W 1979 szach zmuszony był opuścić kraj. Do Iranu powrócił przywódca szyitów ajatollah Chomeini. Stworzył tymczasowy rząd rewolucyjny, doprowadził do powstania republiki islamskiej. W 1980 wybuchła wojna iracko-irańska. Konflikt przeciągnął się do 1988 powodując śmierć ok. miliona osób.


Irak



Konflikt w Iraku, a w właściwie operacja o kryptonimie „Iracka Wolność” rozpoczęła się w marcu 2003 roku. Jako jej przyczyny podaje się oficjalnie najczęściej: chęć wzięcia odwetu przez USA na ekstremistach islamskich za ataki na World Trade Center z 2011 r., a także zamiar wyzwolenia ludności Iraku spod jarzma dyktatorskich rządów Saddama Husajna, łąmiącego wszelkie możliwe prawa człowieka i obywatela. Inny - deklarowany - cel to przewidywanie, iż na terenie Iraku znajduje się broń masowego rażenia.

Sprzymierzone wojska Stanów Zjednoczonych, Australii, Wielkiej Brytanii, Polski wraz ze wsparciem Danii i Hiszpanii przekroczyły granice Iraku 21 marca 2003. Dzień wcześniej rozpoczęło się bombardowanie stolicy Iraku – Bagdadu.

W sierpniu 2003 roku, choć wydawało się, że sytuacja w Iraku stabilizuje się, doszło do serii zamachów zwolenników poprzedniej władzy – uderzano w siedziby organizacji międzynarodowych, także w cywili i duchownych oraz w wojsko.




Syria


Wojna domowa w Syrii – trwająca od 2011 aż do dzisiaj wojna domowa między siłami wiernymi prezydentowi Baszszarowi al-Asadowi a zbrojną opozycją.

W 2011 w Syrii rozpoczęło się antyrządowe powstanie. Jego przyczyną były dziesięcioletnie autorytarne rządy Baszszara al-Asada, syna syryjskiego dyktatora Hafiza al-Asada, który był u władzy przez 30 lat. Inspiracją dla Syryjczyków do protestów, a następnie zbrojnego wystąpienia były udane rewolucje w Tunezji, Egipcie oraz wojna domowa w Libii.





Źródła:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Elamici
http://pl.wikipedia.org/wiki/Staro%C5%BCytno%C5%9B%C4%87#Mezopotamia
http://pl.wikipedia.org/wiki/Mezopotamia
http://pl.wikipedia.org/wiki/Gutejowie
http://pl.wikipedia.org/wiki/Mezopotamia
http://pl.wikipedia.org/wiki/Wojna_domowa_w_Syrii
http://www.wos.net.pl/irak-konflikt-irak-usa.html
http://wypracowania24.pl/wos/3509/irak-konflikt-w-iraku
http://dookolaswiata.pl/kraje/bliskiwschod/iran/iran.htm
http://pl.wikipedia.org/wiki/Hetyci
http://pl.wikipedia.org/wiki/Staro%C5%BCytno%C5%9B%C4%87#Mezopotamia





Brak komentarzy:

Prześlij komentarz