Religia w Egipcie dzisiaj i dawniej

Starożytność

Bogowie

Ok. 3100 p.n.e. w Górnym Egipcie, odkryto przedmioty o różnorakich motywach (sceny polowań, sceny wojenne, uprawy ról) na paletach z zielonego łupku. Palety te rozmiarami i kształtem przypominały tarcze. Składano je wraz z ozdobnymi maczugami w świątyniach. Dominowała religia bóstw lokalnych, których uważano za władców i panów miast i okolic, w których ich czczono. Poza bogami wierzono w półbogów, czyli geniuszy. Byli oni bardziej związani z życiem codziennym ludzi, lecz nie mieli świątyń i raczej nie brano ich pod uwagę w spekulacjach teologicznych. Geniusze mieli charakter bardziej ludowy. Były to duchy związane z rolnictwem, z narodzinami człowieka. Istniał także kult zwierząt. Święte zwierzęta były po prostu wcieleniami bogów (aspektami bogów). Wierzono, że była w nich obecna jedna z dusz jakiegoś boga. Posągi bóstw umieszczano w świątyniach, przez co stawały się niedostępne dla ogółu. Posągi świętych zwierząt nie znajdowały się w samych świątyniach.

Mer, ba i ka

Ok. 3000 p.n.e. Z czasem (w ciągu około wieku), odrębne miasta zaczynały łączyć się w większe organizacje. Zmieniała się więc też religia. Dochodziło do kompromisów polegających na łączeniu bóstw, z różnych miast w małżeństwa, a także usynawianie bogów. Najczęściej powstawały triady bóstw. Powstawała, a właściwie syntetyzowała się mitologia. Silnie zakorzeniona była wiara w życie człowieka po śmierci. Stąd też zmarłych grzebano z tak wielką troską. Egipcjanie wierzyli że człowiek składa się z trzech elementów:

• z mer- ciała
• z ba - umysłu
• z ka - ducha

Śmierć rozumiano jako oddzielenie się ciała od elementów duchowych. Jednak ba i ka po śmierci człowieka żyły nadal w łączności z ciałem i w zależności od niego. Zatem komora grobowa, w której składano ciało, była pośmiertnym mieszkaniem ciała i elementów duchowych zmarłego. Zmarły potrzebował tego samego co żywy, a więc także pożywienia. Zapewniał mu je kult zmarłych. Ponadto należało zachować ciało zmarłego w stanie nienaruszonym. Dlatego na miejsca pochówków wybierano miejsca pustynne, wolne od wilgoci. Jednym z rytuałów pogrzebowych był motyw chwytania duszy. Objawiało się to tym, że po śmierci człowieka dusza odłączona od ciała narażona była na śmierć. Dlatego za pomocą magicznych obrzędów trzeba ją było pochwycić i na nowo złączyć z ciałem. W dniu pogrzebu urządzano ucztę przed grobem. Powtarzano tę ceremonię w wielkie święta nekropolii. Jednak tak rzadkie posiłki nie wystarczały zmarłemu, stąd istniał codzienny kult zmarłych. Polegał on na składaniu ofiar z chleba i libacjach ze świeżej wody. Kult sprawowany był przy grobie. Przy drzwiach umieszczano insygnia bóstwa, dla którego świątynia została wzniesiona.

Monarcha uważany był za boga. Wierzono, że władca jest synem z ciała każdego z bóstw lokalnych, przy czym głównym bogiem, z którym utożsamiał się monarcha był Horus.

Odmiany religii:

• Heliopolis
• Busiris
• Hermopolis

Współczesność

Egipt jest krajem muzułmańskim, z poważnym wpływem religii na codzienne życie mieszkańców. Według danych państwowych Muzułmanie, przeważnie sunnici, stanowią 90% ludności kraju. Pozostałe 10% stanowią chrześcijanie, z czego 9% to koptowie (głównie Koptyjski Kościół Ortodoksyjny). Istnieją znaczące rozbieżności w tej kwestii pomiędzy danymi państwowymi i kościelnymi. Dane kościelne mówią o 10-18% chrześcijan wśród populacji Egiptu. Według Komisji ds. Międzynarodowej Wolności Religijnej w sprawozdaniu za rok 2010, Egipt zajmuje drugie miejsce w rankingu wśród krajów, które naruszają wolność religijną. Dyskryminacja i łamanie praw człowieka dotyka głównie: koptyjskich chrześcijan, bahaistów, szyickich muzułmanów, Żydów, Świadków Jehowy i członków sekty islamu koranicznego Quraniyoon. Według raportu z 2011 roku Amerykańskiej Komisji ds. Międzynarodowej Wolności Religijnej (USCIRF) Egipt znalazł się wśród 14 krajów jako najgorszy na świecie kraj łamiący wolność religijną i łamiący prawa człowieka.

Konstytucja Egiptu czyni z islamu religię państwową. Gwarantuje wprawdzie wszystkim obywatelom wolność wyznania, ale w praktyce jest ona mocno ograniczona. Na dowodach osobistych umieszczana jest informacja o przynależności religijnej, przy czym dozwolony jest wybór między trzema oficjalnie uznanymi religiami: islamem, chrześcijaństwem i judaizmem. Wyznawcy innych religii nie uzyskują dowodów osobistych, co oznacza rezygnację z praw. To samo dotyczy muzułmanów, którzy przeszli na chrześcijaństwo.

Podział religii:

• islam – 86,2%
• chrześcijaństwo – 13,1%:
• Koptyjski Kościół Ortodoksyjny – 11,5%
  • protestantyzm – 0,8% (głównie: kalwini i zielonoświątkowcy)
  • katolicyzm – 0,6%
  • niezależne kościoły – 0,2%
• niereligijni – 0,7%

Źródła:

http://pl.wikipedia.org/wiki/Egipt#Ustr.C3.B3j_polityczny

http://pl.wikipedia.org/wiki/Religia_staro%C5%BCytnego_Egiptu

Konflikty w starożytnym Egipcie

W okresie Starego Państwa Egipt nie posiadał stałej armii, do służby powoływano najczęściej zdolnych do noszenia broni chłopów. Pierwsze oddziały powstały dopiero podczas walk o zjednoczenie Egiptu pod koniec I okresu przejściowego.
Z początkiem Nowego Państwa Egiptowi zagrozili wywodzący się z Azji Hyksosi. Władca Nowego Państwa faraon Ahmose był pierwszym, który pokonał Hyksosów w Syrii oraz Nubijczyków na południu.
Kolejne zbrojne wyprawy Egipcjan przyniosły podbój Palestyny i Syrii. Totmes I dotarł do gór Eufrat a jego wnuk Thotmes III opanował Bliski Wschód. W Syrii przeciwnikiem Egipcjan było królestwo Mitanii - podbite przez Totmesa III.
Na przełomie XVIII XIX dynastii Egiptowi zagrozili Hetyci. Do decydującego starcia między obu stronami doszło za czasów panowania Ramzesa II pod Kadesz. Bitwa była nierozstrzygnięta, choć faraon przypisywał sobie zwycięstwo. Wojna zakończyła się podpisaniem traktatu pokojowego.
Kolejne walki Egipcjanie toczyli w Nubii i Palestynie. W trakcie wewnętrznych walk o tron (XXIV dynastia) doszło do konfrontacji z Kuszytami a około 701 r.p.n.e. z Asyryjczykami.
Ostatnim przeciwnikiem byli Persowie.

Ważniejsze starcia starożytnych Egipcjan, Hetytów i Asyryjczyków

• 1531 p.n.e. Zdobycie Babilonu bronionego przez Hmmurabiego przez wojska hetyckie Mursilina I
• 1469 p.n.e. Bitwa pod Megiddo
• 1280 p.n.e. Bitwa pod Kadesz
• 1224 p.n.e. Bitwa pod Buto
• 1200 p.n.e. Bitwa morska Hetytów z ludami nadmorskimi
• 1192 p.n.e. Bitwa morska w delcie Nilu
• 841 p.n.e. Bitwa pod górą Senir
• 827-820 p.n.e. Powstanie w Asyrii
• 720 p.n.e. Bitwa pod Der
• 720 p.n.e. Druga bitwa pod Karkar
• 703 p.n.e. Bitwa pod Kisz i Kutą
• 701 p.n.e. Bitwa pod Altaku
• 694 p.n.e. Pierwsza bitwa nad rzeką Ulai
• 691 p.n.e. Bitwa pod Halule (nierozstrzygnieta bitwa Asyryjczyków pod wodzą Sanheriba z Elamitami )
• 655 p.n.e. Druga bitwa nad rzeką Ulai
• 664 p.n.e. Oblężenie Azotos przez Egipcjan
• 663 p.n.e. Bitwa pod Memphis (Egipcjanie i Asyryjczycy zwyciężają Etiopczyków)
• 609 p.n.e. Druga bitwa pod Megiddo
• 605 p.n.e. Bitwa pod Karkemisz
• 570 p.n.e. Bitwa pod Menuph (Cyrenejczycy zwyciężają Egipcjan pod wodzą Apriesa)

Sytuacja w starożytnej Mezopotamii

STAROŻYTNA MEZOPOTAMIA

Terytorium
Mezopotamia jest krainą geograficzno-historyczną, której terytorium znajduje się w dorzeczu dwóch wielkich azjatyckich rzek – Eufratu i Tygrysu. Nazwa tego obszaru jest więc połączeniem greckich słów
· mesos – znajdujący się pomiędzy,
· potamos – rzeka.
Polskim odpowiednikiem tego słowa jest więc „międzyrzecze” . Wbrew nazwie jednak, historyczna Mezopotamia nie obejmowała tylko terenu położonego dokładnie między rzekami, ale całe ich dorzecza.
Mezopotamia pokrywała się z obszarem obecnej północnej Syrii, południowo-wschodniej Turcji, całego Iraku i przygranicznych, zachodnich rubieży Iranu. Teren ten był bardzo zróżnicowany pod względem ukształtowania terenu i klimatu. Różnice geograficzne miały wpływ na tryb życia zamieszkujących go ludzi – stąd każdy z obszarów Mezopotamii odznaczał się pewną specyfiką i inaczej przebiegała historia każdego z nich.

Warunki naturalne
Przyjrzyjmy się warunkom naturalnym panującym na terenie Mezopotamii począwszy od jej zachodnich obszarów.
Na zachód od Eufratu rozciąga się olbrzymia pustynia Syryjska, która w starożytności była bramą dla kolejnych fal koczowników zalewających żyzne równiny Mezopotamii. Właśnie tędy przybywali liczni, często nieproszeni goście, którzy co kilkaset lat zmieniali oblicze krainy między dwiema rzekami, zwabieni jej urodzajem i bogactwem.
Dalej na wschód, pomiędzy Eufratem a Tygrysem, w ich górnym i środkowym biegu, rozciąga się Al Dżazira (arab. „wyspa”), równinny obszar, urozmaicony licznymi niewysokimi wzgórzami. Ze względu na obfite opady deszczu, nie istniała potrzeba prowadzenia prac irygacyjnych. Al Dżazirę pokrywały przede wszystkim pastwiska, na których tysiące lat temu pasterze hodowali stada owiec, bydła i koni. Nad samym Tygrysem i jego wschodnimi dopływami, aż po góry Zagros, znajduje się kraina, w której, w epoce neolitu narodziło się rolnictwo. Wznoszą się tam potężne góry, z ich stoków spływają dopływy Tygrysu. W dolinach rzecznych panowały dobre warunki do uprawy zbóż, a na nasłonecznionych, łagodnych stokach dojrzewała winorośl.
Zejdźmy na samo południe, na skraj dzisiejszego Iraku, gdzie znajduje się delta Eufratu i Tygrysu. Obecnie rzeki te łączą się w swym dolnym biegu, tworząc jedną Szatt al-Arab, ale w czasach, o których mówimy, każda miała własne ujście. Znajdowały się one bardziej na północ od miejsca, w którym teraz Szatt al-Arab wpływa do Zatoki Perskiej, gdyż w ciągu kilku tysięcy lat linia brzegowa przesunęła się znacznie na południe. W starożytności były to tereny bagniste, porośnięte nieprzebranymi szuwarami, trzcinami tak wysokimi i twardymi, że można było budować z nich domy mieszkalne.
Nieco na północ od ujścia Eufratu i Tygrysu, na obszarze kilkuset kilometrów wzdłuż ich biegu, a po miejsce, gdzie obecnie znajduje się stolica Iraku – Bagdad, kilka tysięcy lat temu powstały wielkie cywilizacje Mezopotamii.
Najbardziej na południe wysunięte było miasto-państwo Eridu, najbardziej na północ zaś Esznuna.

Bibliografia:
· Encyklopedia Popularna PWN
· „Mezopotamia”, Georges Roux, wyd. DIALOG, W-wa 2003

Polityka w Starożytnym i dzisiejszym Egipcie

Starożytność

Okres historyczny w dziejach Egiptu rozpoczął się wraz ze zjednoczeniem dolnego i górnego państwa przez władców epoki predynastycznej. Cechą charakterystyczną periodyzacji dziejów kraju nad Nilem pozostaje podział na okresy, ze szczególnym uwzględnieniem panowania poszczególnych dynastii. Wynikało to z tradycyjnego sposobu datowania, a ten z kolei z wagi, jaką miała w starożytnym Egipcie monarchia. Rozkwit państwa możliwy był tylko i wyłącznie dzięki dobrze zorganizowanej administracji oraz silnie osadzonej w kulturze i religii władzy centralnej, nadzorującej prace irygacyjne, organizującej armię, politykę budowlaną i kultową.

Monarchia

Dziedzicznymi władcami starożytnego Egiptu byli faraonowie. Ich władza miała charakter absolutny i silnie usankcjonowany religijnie. Faraon był bowiem nie tylko królem, głównodowodzącym armią i najwyższym kapłanem, ale zarazem ziemskim synem Boga Słońca Re który w konsekwencji po śmierci sam stawał się bogiem. Miało to swoje odzwierciedlenie w egipskim budownictwie religijnym, którego najbardziej okazałymi budowlami były monumentalne grobowce panujących. Ta zależność powodowała również silne powiązanie władcy z klerem określonych bóstw i silną centralizację władzy opartą o hierarchię społeczną.

Administracja

Od czasów panowania II dynastii władcę zajętego nadzorem nad armią i obowiązkami religijnymi w sprawach administracyjnych wyręczał wezyr. Był to urzędnik centralny (w okresie Średniego i Nowego Państwa dwóch, po jednym dla Górnego i Dolnego Egiptu), posiadający ogromne uprawnienia, zarządzający skarbem (polityka fiskalna), rolnictwem, sprawiedliwością i archiwami królewskimi. Wezyrowie mieli również bezpośredni nadzór nad nomarchami, zarządcami prowincji (nomów), na które podzielony był Egipt, oraz nad starszymi miast (ich obecność w źródłach świadczy o jakiejś formie samorządu). Filar administracji centralnej i terenowej stanowili pisarze, posługujący się na co dzień uproszczonym zapisem hieroglificznym zwanym hieratyką, a w okresach późniejszych demotyką, spisywaną na papirusie i drewnie.

Podstawą administracji lokalnej były nomy (22 Górnego i 20 Dolnego Egiptu). Ten tradycyjny podział wykształcił się w czasach najdawniejszych i najprawdopodobniej odzwierciedlał zasięg możliwości nadzoru nad lokalną siecią kanałów nawadniających. W okresach słabości władzy centralnej nomarchowie zdradzali tendencje do uniezależniania się od centrum i przekształcania swojej władzy w dziedziczną.

Współczesność

Polityka społeczna 

realizowana przez państwo obejmuje swym zakresem zabezpieczenie społeczne, ochronę zdrowia i politykę oświatową. Zabezpieczeniem społecznym są objęci wszyscy zatrudnieni;

państwo zapewnia renty i emerytury, zasiłki chorobowe, z tytułu wypadku przy pracy i bezrobocia, renty starcze, inwalidzkie, zasiłki macierzyńskie i na wypadek śmierci. Wydatki państwa na zabezpieczenie społeczne 1992/93 stanowiły 11% wydatków budżetowych. Opieka zdrowotna jest bezpłatna; niski standard życia, klimat, złe warunki sanitarne i nieracjonalne odżywianie powodują występowanie wielu chorób o charakterze epidemicznym, np. chorób pasożytniczych; państwo egipskie podejmuje działania profilaktyczne — wszystkie dzieci do 2 roku życia są obowiązkowo (bezpłatnie) szczepione przeciwko ospie, błonicy, gruźlicy i chorobie Heinego–Medina. Nakłady państwa na opiekę zdrowotną 1998/99 wyniosły 4,6% wydatków budżetowych. Oświata na wszystkich poziomach jest bezpłatna. Obowiązkiem szkolnym są objęte dzieci w wieku 6–12 lat (szkoła podstawowa); szkoły średnie są 2-stopniowe: I stopień — 3-letni cykl przygotowawczy, i II stopień — również 3-letni, z podziałem na profil ogólny i techniczny. W ramach programu rządowego ponad 200 szkół ponadpodstawowych zostało podłączonych do Internetu.
Źródła:http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Egipt-Polityka-spoleczna;4574019.htmlhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Staro%C5%BCytny_Egipt

Wynalazki z Mezopotamii

• kodeks Urukaginy (króla sumeryjskiego z XXIV wieku przed narodzeniem Chrystusa), który zachował się w postaci pięciu artykułów;

• Pismo 

Około 3500 pne na terenie południowej Mezopotamii w dorzeczu rzeki Eufrat
i Tygrys  zaczęły powstawać pierwsze organizacje miejskie, a wraz z nimi pierwsze formy świadczące o życiu kulturalnym Sumerów. Jednym z najważniejszych przejawów rozwoju kultury było pismo obrazkowe, zwane też piktograficznym (łac. pictus – malowany, gr graphein – rysować, pisać ). Według historyków jest to najstarszy rodzaj pisma, w którym znaki (piktogramy) mają formę rysunków odpowiadających konkretnym rzeczom, przedmiotom, czynnościom, mogą też symbolizować zwierzęta lub osoby. Informacje zawarte w piktogramach są znane i łatwe do zrozumienia dla wszystkich. Był to jednak niedoskonały sposób zapisywania, ponieważ uniemożliwiał zapis czynności, imion itp.

Prawdopodobnie około 3100 pne pojawił się nowy rodzaj pisma zwany pismem klinowym, było to pismo ideograficzno- fonetycznego(gr. idea- forma, wyobrażenie; phone- dzwięk), które powstało wraz z rozwinięciem się znaków posiadających wartość fonetyczną, czyli odzwierciedlającą dźwięki. Pismo klinowe powstało przez odciskanie symboli w mokrej glinie lub na glinianych tabliczkach za pomocą kawałka trzcinowego rylca. Sumerowie tworzyli szkoły, w których nauczano umiejętności pisania, nauka trwała nawet kilka lat. Od 3100 pne do około 2350 pne, kiedy nastąpił rozkwit cywilizacji sumeryjskiej pismo klinowe rozpowszechniło się do tego stopnia, że z czasem stosowano go w całym terenie pomiędzy Eufratem, a Tygrysem. W następnych stuleciach kliny akadyjskie stały się najbardziej rozpowszechnionym rodzajem pisma kultur starożytnych na Bliskim Wschodzie. Pismo klinowe do największego rozkwitu doszło w XIV- XIII wieku pne. Używane było aż do okresu panowania na Bliskim Wschodzie hellenistycznej dynastii Seleucydów, czyli II wieku pne. Pismo klinowe składało się z siedmiuset znaków, bogiem pisma w starożytnej Mezopotamii był Nabu.

Powstanie pisma w Mezopotamii związane było z administracyjnymi i gospodarczymi potrzebami rozwijającej się coraz bardziej cywilizacji. Początkowo stosowano go głównie na potrzeby administracji pałacowej, a następnie świątynnej. Pismo odgrywało bardzo ważną rolę np.:

• w dużym stopniu usprawniało pracę urzędników, którzy m.in. zapisywali ilości danin złożonych faraonowi, wpływy z podatków, czy wielkości zbiorów,
• upamiętniało wydarzenia,
• pozwalało tworzyć literaturę, np.: cykl eposów o Gilgameszu,
• pozwalało zapisywać teksty religijne np.: hymny pochwalne na cześć bogów,
• pozwalało zapisywać teksty naukowe np.: wyniki badan matematycznych, medycznych, czy astronomicznych,
• utrwalało opracowywane pierwsze kodeksy prawne np:

• kodeks Lipit – Isztar (króla Isinu z 1900 roku przed Chrystusem) stanowiący rodzaj sprawozdania wymiaru sprawiedliwości złożonego bogom;

•  Kodeks Hammurabiego, pochodzący z 1750 roku przed narodzeniem Chrystusa, a zapisany na słupie, którego wysokość wynosi 2,55 metrów, obwód u podstawy 1, 90 metrów, u wierzchołka 1,65metrów. Nad tekstem zapisanym w języku akadyjskim została umieszczona płaskorzeźba przedstawiająca Hammurabiego, stojącego przed bogiem Słońca i sprawiedliwości Szamaszem, który wręcza królowi insygnia władzy. Umieszczając wizerunek króla w ten sposób było jasne od kogo pochodziła jego władza, jednocześnie Hammurabi usankcjonował kary przewidziane za popełnione przestępstwa. Kodeks Hammurabiego składa się z prologu, 282 paragrafów i epilogów zawierających sankcje prawne. W prologu napisano, że Hammurabi został wybrany przez Boga, aby spisać to prawo. Celem wydania kodeksu była próba ujednolicenia i usystematyzowania prawa zwyczajowego. Kodeks zawierał przepisy prawne z zakresu prawa karnego, rodzinnego oraz procesowego. System kar umieszczony w Kodeksie opierał się na zasadzie  „oko za oko, ząb za ząb”. Kara odzwierciedlająca – miała unaocznić skutek czynu. Wymienianie kary miało charakter publiczny. Znano winę umyślną i nieumyślną. Proces był jawny, naoczny, a wymierzane kary zależały od pozycji społecznej przestępcy. O wielkości kary mógł również decydował status społeczny – wolny, czy niewolnik, posiadany majątek lub funkcja pełniona w państwie. Za uszkodzenie ciała niewolnika odszkodowanie brał jego właściciel pobierając w ten sposób rekompensatę za utratę zdolności do pracy swojego pracownika. Rodzaje kar wymieniane w Kodeksie to np.: śmierć, wygnanie z kraju lub pozbawienie majątku. Prawo ustalone w Kodeksie miało charakter kazuistyczny to znaczy, że jego przepisy formułowano przewidując konkretne, możliwe do popełnienia przestępstwa, nie starając się o wypracowanie uniwersalnych zasad i norm ogólnych. Kodeks doskonale ukazywał obraz społeczeństwa, który wyraźnie miał charakter klasowy. Kodeks Hammurabiego uznaje się dziś za jedno z największych dzieł prawniczych starożytności.

• Zikkuraty 

według słownika języka polskiego jest to „sakralna budowla wieżowa z Mezopotamii, wchodząca w skład sanktuariów sumeryjskich; zigurat; ziggurat”. Wyrażenie w  ziqquratu pochodzi od czasownika zaqāru – „budować wysoko”.

Starożytni Sumerowie wierzyli, że podczas obrzędów religijnych bóstwo zstępuje do nich z nieba. Konsekwencją tego założenia było budowanie podwyższeń, na których stała świątynia, początkowo były to tarasy, z czasem kilkukondygnacyjne. Poszczególne poziomy tarasów łączyły schody lub pochyłe rampy. Rdzeń zikkuratu wykonywano z suszonej cegły, którą okładano warstwą cegły wypalanej. Wodę deszczową odprowadzał z budowli specjalny system drenów. W jednym ośrodków kultowym mogły istnieć dwa zikkuraty (np. w Aszur).

Wraz z rozwojem umiejętności architektonicznych Sumerów, budowle stawały się coraz wyższe – w ten sposób powstała święta wieża – zikkurat, zwężająca się ku górze. Osiągała ona czasem nawet kilkadziesiąt metrów wysokości.

Zikkurat jest monumentalną budowlą sakralną w formie tarasowej wieży, na jej najwyższym szczycie znajduje się kaplica lub świątynia bóstwa, któremu budowla była poświęcona. Sumerowie wierzyli, że gdy podczas nabożeństwa idą do góry w kierunku nieba, bóg zstępuje na szczyt zikkuratu do świątyni.

• System irygacyjny 

System irygacyjny to sieć kanałów nawadniających tereny bardzo słabo zaopatrzone
w wodę. Irygacja jako zabieg melioracyjny polegała na uzupełnieniu wody w glebie w celu zapewnienia odpowiednich warunków dla wegetacji roślin. W starożytnym Egipcie, Mezopotamii, Persji i Chinach systemy irygacyjne były bardzo rozpowszechnione, wymagały jednak dużego wysiłku ludzi pracujących pod nadzorem fachowców znających się na inżynierii. Często system irygacyjny był budowany pod kierownictwem władców lub kapłanów nadzorujących jednocześnie kult i gospodarkę oraz administrację danego terenu Budowa systemów nawadniających miała na celu rozszerzenie terenów nadających się pod uprawę, dlatego systemy te były budowane wzdłuż rzek np.: w Egipcie wzdłuż Nilu , w Mezopotamii wzdłuż Tygrysu i Eufratu. Wodę przechowywano w zbiornikach lub dostarczano je na bezpośrednio na pole systemem wykopanych kanałów.

Starożytna Mezopotamia była państwem o charakterze rolniczym, o gorącym i parnym, kontynentalnym klimacie, obfitujący w bagna i mokradła, dlatego władcy przywiązywali bardzo dużą wagę do budowy systemów nawadniających. Stosowano trzy rodzaje nawadniania tj. przez irygację podsiąkową, zalewową i deszczowniami. Irygacja podsiąkowa polegała na zatrzymywaniu wody zastawkami piętrzącymi w rowach melioracyjnych. Irygacja zalewowa oznaczała doprowadzanie wody z ujęcia (np. w rzece) do osłoniętych groblami kwater. Deszczownie przechowywały wodę, aby użyć ją w potrzebnym
czasie.

Tygrys i Eufrat wylewał na przełomie kwietnia i maja, przed upalnym latem. Wylewy te były gwałtowne, albowiem zasilane przez topniejące śniegi w górach Armenii. W stosunkowo szybkim czasie objętość wody w obu rzekach wzrastała nawet ośmiokrotnie, co powodowało zalewanie płaskiego terenu. Woda była rozprowadzana systemami kanałów wzdłuż rzek. Wylewajce rzeki nanosiły stosunkowo dużo mułu, który z jednej strony użyźniał glebę, a z drugiej powodował zamulanie kanałów nawadniających. Dodatkową trudnością była pozostająca na polach sól, uniemożliwiająca uprawę roślin.
Dzięki użyźnionej glebie mogła lepiej rozwijać się gospodarka rolna, a mieszkańcy Babilonii (Mezopotamii) mogli uprawiać m.in. pszenice, jęczmień daktyle i inne rośliny.

Budowa systemów irygacyjnych w Mezopotamii pomagała tworzyć więzi społeczne
i przyspieszyła proces kształtowania się państwa, z drugiej zaś strony każda lokalna społeczność miała odrębny system kanałów, tam i zbiorników zapasowych, co prowadziło do utrwalenia się podziałów politycznych w obrębie państwa

System ekonomiczny w Mezopotamii dawniej i dziś

Pozycja ekonomiczna oraz nazwy konfliktów w starożytnej Mezopotamii oraz na jej dzisiejszym terenie

                   
               Mezopotamia położona była między 2 rzekami Tygrysem i Eufratem. Na tym terenie stworzył się bardzo przyjazny obszar do życia ludzi, jednak poza ujściem rzek nie panował najlepszy klimat do uprawy roli, więc ludzie skupiali się przy wybrzeżach, ale po pewnym czasie, gdy zaczęto budować kanały nawadniające ludzie przenieśli nieco dalej od rzek.

                    Około 3 tysiąclecia przed naszą erą, Sargon dowódca Akadów stworzył imperium,  sam koronował się władcą Czterech Stron Świata, a język Akadyjski stał się językiem porównywalnym do dzisiejszego angielskiego, czyli znanym w wielu krajach.

                     W kolejnych latach na terenie imperium, które stworzył Sargon utworzyły się dwa państwa: Asyria i Babilonia. Następnym wielkim władcą był władca Babilonii - Hammurabi. Początkowo posiadał małe państwo ale dzięki mądrej polityce pod

bił cały obszar Mezopotamii. Mimo że Hammurabi był władca Despotycznym, to właśnie za jego panowania Babilonia stałą się wielkim mocarstwem.

                

Na terenie dawnej Mezopotamii położone są takie państwa jak: Syria, Iran, Irak, Arabia Saudyjska Palestyna, Jerozolima

Konflikty dzisiejszej Mezopotamii:


Wojna sueska


Wojna palestyńska


Wojna iracko - irańska

Źródła:
-http://www.sciaga.pl/tekst/65357-66-konflikt_na_bliskim_wschodzie_konflikty_izraelsko_arabskie

-http://pl.wikipedia.org/wiki/Mezopotamia

http://projektmyp1a.blogspot.com/2013/10/pozycja-ekonomiczna-oraz-nazwy.html

System ekonomiczny w Egipcie dawniej i dziś

System ekonomiczny w starożytnym Egipcie (dawniej) 

Skalne brzegi doliny Nilu dostarczały rozmaitych rodzajów kamienia, od twardego marmuru do łatwiejszych w obróbce piaskowców i wapieni. Na pustyni na wschód od Nilu oraz w Nubii wydobywano złoto, a na półwyspie Synaj miedź. Brakowało rud ważnych metali, głównie cyny i żelaza oraz drewna nadającego się do budowy statków.

System irygacyjny

 Był to system, który miał za zadanie kontrolowanie wylewów Nilu. Przy pomocy kanałów i śluz doprowadzano wodę do basenów zalewowych, które otoczone były wysokimi groblami ziemnymi i krawędziami pustyni. Wody Nilu nanosiły żyzny muł rzeczny oraz zabierały nadmiar szkodliwych soli mineralnych. Po spłynięciu wód i osuszeniu gruntu ziemię dzielono między chłopów. Część ziemi otrzymywali władca i świątynie. Dzięki urodzajnej glebie i ujarzmieniu wód Nilu Egipcjanie uzyskiwali ponad 20-krotnie większe plony zbóż - głównie pszenicy i jęczmienia. Dobrze funkcjonujący system irygacyjny zapewniał wyżywienie całej ludności Egiptu, a także uzyskanie nadwyżki żywności, którą można było wymienić na cenne surowce. System odegrał także ważną rolę w procesie powstanie państwa egipskiego.

Handel i podboje (okres Średniego Państwa)

 W okresie Średniego Państwa znacznie rozkwitł handel z Mezopotamią, Cyprem, Kretą, a rzecznikiem egipskim było Byblos, gdzie panowała miejscowa dynastia, posługująca się egipskimi hieroglifami.

W czasie epoki lasycznej znacznie rozwinęły się techniki jubilerskie i złotnicze.

  Charakterystyczną cechą podbojów z okresu Średniego Państwa (w odróżnieniu od okresu Nowego Państwa) jest to, że miały one bardziej charakter ekonomiczny – utrzymanie szlaków handlowych, zdobycie surowców. Również w polityce wewnętrznej władcy starali się maksymalnie skonsolidować i wzmocnić strukturę państwa. Pomimo tych wysiłków nie udało się zahamować tendencji destabilizacyjnych. Jeszcze w okresie XIII dynastii Egipt pozostawał stabilny, jednakże u schyłku jej panowania państwo zaczęło tracić swą potęgę wewnętrzną i zewnętrzną.

Okres Nowego Państwa

  Nowe Państwo (ok. 1567-ok. 1085 p.n.e.) to okres ogólnego rozkwitu zjednoczonego Egiptu za panowania XVIII dynastii. Handel objął Mezopotamię, Morze Egejskie i Azję Mniejszą. W czasie panowania królowej Hatszepsut zorganizowano wyprawę do krainy Punt (przełom XVI i XV w. p.n.e.). Za panowania Thotmesa III wyprawy wojenne przywróciły hegemonię Egiptu w Syrii. Nastąpił rozwój wykształconej warstwy urzędniczej, identyfikującej swoją przyszłość z polityką władcy. Zwycięskie wojny i dary dla świątyń przyczyniły się do ekonomicznego wzmocnienia warstwy kapłańskiej (kapłani Amona). Reakcją na to była reforma religijna Echnatona, prowadząca w konsekwencji do osłabienia kraju.

System ekonomiczny Egiptu (dziś)

   

  W dzisiejszych czasach Egipt jest słabo rozwinięty krajem rolniczo-przemysłowym.

Ważnym źródłem dewiz są wpływy z eksploatacji Kanału Sueskiego (ponad 1,8 mld dolarów USA) i turystyka. W 2. połowie lat 70. został zapoczątkowany proces stopniowego oddalania się od scentralizowanego modelu gospodarki (napływ zagranicznego kapitału, rozwój sektora prywatnego). Od 1991 wprowadzanie elementów gospodarki rynkowej zgodnie z ustaleniami Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Duży import żywności i subsydiowanie artykułów przemysłowych przez państwo doprowadziły do pogłębiającego się deficytu handlu zagranicznego.

Turystyka

Egipt odwiedziło ok. 10 mln turystów (2008), gł. z krajów arab., Niemiec, USA, Wielkiej Brytanii i Japonii; wpływy z turystyki 4,6 mld dol. USA;Głównymi ośrodkami turystyki są.: Kair, Luksor, Aleksandria, liczne zabytki kultury staroż. (Memfis, Teby, Abu Simbel, File), rejsy po Nilu, wycieczki w głąb pustyni. Wzrost aktywności terrorystycznej od 1997 spowodował przejściowe ograniczenie liczby turystów.

Handel

 Głównymi partnerami handlowymi Egiptu są: USA, Chiny, Włochy, Hiszpania, Niemcy oraz Syria. 

Eksportują: ropa naftowa, bawełna, tekstylia, produkty metalowe, chemikalia, a importują: żywność, maszyny, chemikalia, drewno, paliwa.

Do bogactw naturalnych Egiptu należy: ropa naftowa, gaz ziemny, fosforyty, rudy żelaza, mangan, gips.

Źródła:

http://www.stosunki.pl/?q=node/898

http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Egipt-Gospodarka;4574013.html

https://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved=0CCIQFjAA&url=http%3A%2F%2Fpl.wikibooks.org%2Fwiki%2FHistoria_powszechna%2FStaro%25C5%25BCytny_Egipt&ei=S4k1VNnuHMPV7gavo4G4AQ&usg=AFQjCNHZw5cGwyuerc3chNqYxSHB9WHoRQ&sig2=ZX8dmIA7IkEHSscCRq439w

 https://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=2&cad=rja&uact=8&ved=0CC0QFjAB&url=http%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FStaro%25C5%25BCytny_Egipt&ei=S4k1VNnuHMPV7gavo4G4AQ&usg=AFQjCNH7IXuadcGeqeTr5gsiImLUv9fsUg&sig2=lXrCIgVGYJAmRUTMFVTtXg

 http://sciaga.pl/tekst/30821-31-despotie_wschodnie_starozytna_mezopotamia_i_egipt

 http://www.starozytny-egipt.info/historia-egiptu.html

 http://www.starozytny-egipt.info/historia-egiptu.html

http://pl.wikibooks.org/wiki/Historia_powszechna/Staro%C5%BCytny_Egipt

http://www.szkolnictwo.pl/szukaj,Staro%C5%BCytny_Egipt

Mezopotamia - konflikty dawniej i dziś

 Starożytne konflikty

Na terenach Mezopotamii (tzw. Miedzyrzeczu) nie zawsze panował pokój. W czasie okresu wczesnodynastycznego w południowej Mezopotamii znakomicie rozwijały się i prosperowały liczne miasta-państwa (m.in. Lagasz, Ur,Uruk, Umma), których władcy toczyli między sobą zaciekłe spory i wojny. Na jakiś czas dominację nad pozostałymi miastami-państwami udawało się uzyskać temu lub innemu ośrodkowi.

Gutejczycy

Najazdy Gutejów na Mezopotamię zaznaczyły się już w okresie szczytowym istnienia imperium akadyjskiego za czasów króla Naram-Sina, a wzmogły się znacząco za czasów jego następców. Ok. 2230 p.n.e. Gutejowie opanowali znaczne połacie środkowej i południowej Mezopotamii, marginalizując resztki państwa akadyjskiego do okolic jego stolicy w Akadzie. Zniszczyli wiele wspaniale rozwiniętych miast, m.in. Ur i Uruk. Dawne imperium akadyjskie dogorywało pod rządami swych ostatnich władców aż do jego całkowitej likwidacji przez Gutejów ok. 2159 r. p.n.e. Odtąd sprawowali oni hegemonię w południowej Mezopotamii niepodzielnie, w latach ok. 2225-2116 p.n.e., aż do czasu uzyskania przewagi w regionie przez Sumerów.

Elamijczycy

Elamijczycy utrzymywali ożywione kontakty handlowe i kulturalne z ludami Mezopotamii. Często też w chwilach słabości państw Dwurzecza dokonywali wypraw wojennych. Szczególnie dwie były przełomowe, ponieważ przyczyniły się do upadku sumeryjskiej III dynastii z Ur (ok. 2005 r. p.n.e.) oraz państwa średniobabilońskiego dynastii kasyckiej (ok. 1157 r. p.n.e.). Sumerowie, Babilończycy i Asyryjczycy nie pozostawali im dłużni. Byli stałym czynnikiem niepokojów rolniczej południowej Mezopotamii. Niezależności Elamu położyli kres po wielu latach wojny Asyryjczycy, którzy pod wodzą króla Asurbanipala w roku 648 p.n.e. zniszczyli Suzę. Od tej pory stracili na znaczeniu i ok. roku 600 p.n.e. dostali się pod panowanie swoich wcześniejszych wasali - Persów.

Dzisiejsze konflikty na terenie dawnej Mezopotamii

Iran

W 1935 zmieniono nazwę kraju z Persji na Iran. W 1941 wojska brytyjskie, sowieckie i amerykańskie zajęły Iran, zmuszając panującego szacha do abdykacji na rzecz syna, M.R. Pahlawiego. Po zakończeniu II wojny światowej przeprowadzono reformy społeczne i gospodarcze. Źródłem ich finansowania były dochody z eksportu ropy naftowej. W latach 60. i 70. przeprowadzono szereg radykalnych zmian m.i.n. wprowadzono równouprawnienie kobiet. W 1979 szach zmuszony był opuścić kraj. Do Iranu powrócił przywódca szyitów ajatollah Chomeini. Stworzył tymczasowy rząd rewolucyjny, doprowadził do powstania republiki islamskiej. W 1980 wybuchła wojna iracko-irańska. Konflikt przeciągnął się do 1988 powodując śmierć ok. miliona osób.

Irak

Konflikt w Iraku, a w właściwie operacja o kryptonimie „Iracka Wolność” rozpoczęła się w marcu 2003 roku. Jako jej przyczyny podaje się oficjalnie najczęściej: chęć wzięcia odwetu przez USA na ekstremistach islamskich za ataki na World Trade Center z 2011 r., a także zamiar wyzwolenia ludności Iraku spod jarzma dyktatorskich rządów Saddama Husajna, łąmiącego wszelkie możliwe prawa człowieka i obywatela. Inny - deklarowany - cel to przewidywanie, iż na terenie Iraku znajduje się broń masowego rażenia.

Sprzymierzone wojska Stanów Zjednoczonych, Australii, Wielkiej Brytanii, Polski wraz ze wsparciem Danii i Hiszpanii przekroczyły granice Iraku 21 marca 2003. Dzień wcześniej rozpoczęło się bombardowanie stolicy Iraku – Bagdadu.

W sierpniu 2003 roku, choć wydawało się, że sytuacja w Iraku stabilizuje się, doszło do serii zamachów zwolenników poprzedniej władzy – uderzano w siedziby organizacji międzynarodowych, także w cywili i duchownych oraz w wojsko.

Syria

Wojna domowa w Syrii – trwająca od 2011 aż do dzisiaj wojna domowa między siłami wiernymi prezydentowi Baszszarowi al-Asadowi a zbrojną opozycją.

W 2011 w Syrii rozpoczęło się antyrządowe powstanie. Jego przyczyną były dziesięcioletnie autorytarne rządy Baszszara al-Asada, syna syryjskiego dyktatora Hafiza al-Asada, który był u władzy przez 30 lat. Inspiracją dla Syryjczyków do protestów, a następnie zbrojnego wystąpienia były udane rewolucje w Tunezji, Egipcie oraz wojna domowa w Libii.

Źródła:

http://pl.wikipedia.org/wiki/Elamici
http://pl.wikipedia.org/wiki/Staro%C5%BCytno%C5%9B%C4%87#Mezopotamia
http://pl.wikipedia.org/wiki/Mezopotamia
http://pl.wikipedia.org/wiki/Gutejowie
http://pl.wikipedia.org/wiki/Mezopotamia
http://pl.wikipedia.org/wiki/Wojna_domowa_w_Syrii
http://www.wos.net.pl/irak-konflikt-irak-usa.html
http://wypracowania24.pl/wos/3509/irak-konflikt-w-iraku
http://dookolaswiata.pl/kraje/bliskiwschod/iran/iran.htm
http://pl.wikipedia.org/wiki/Hetyci
http://pl.wikipedia.org/wiki/Staro%C5%BCytno%C5%9B%C4%87#Mezopotamia

Polityka w mezopotamii

DAWNIEJ:                
                  Od niepamiętnych czasów ustrój polityczny zależał od tego kto sprawuje władzę. W starożytności niezależnie od siebie rozwijały się różnorakie sposoby rządzenia. Charakterystyczne jest to, że początkowo pomimo zróżnicowania etnicznego i geograficznego miały one wiele wspólnego. Dopiero z biegiem czasu i rozwojem myśli politycznej każdy region wykształcił indywidualne cechy swego ustroju co zaowocowało powstaniem takich ustrojów jak np. demokracja, republika czy też despotia.

                  Pierwsze cywilizacje starożytne takie jak: Egipt, Mezopotamia i Chiny cechowała podobna polityka. Wspólnymi cechami tych państw było to, że powstały w zbliżonych warunkach - nad wielkimi rzekami oraz ustrój polityczny, który historycy nazwali później despotią teokratyczną. Ten typ rządzenia polegał na skupieniu nieograniczonej władzy w rękach silnej jednostki, która jednocześnie była zwierzchnikiem religijnym. Władcy byli wręcz uważani za wcielenia bóstw. W Mezopotamii taką władzę posiadał król, który był uważany za wcielenie samego Boga, później jako wybrańca bogów, na upadek tej idei złożyły się takie czynniki jak:

· upadek państwowości;
· złe rządy;
· klęski wojenne;
· liczne zamachy stanu, detronizacje itp.
Władza monarchy miała charakter despotyczny. Panujący łączył w swym ręku całą władzę:
· ustawodawczą;
· wykonawczą;
· sądowniczą;
· wojskową.

DZISIAJ:
Syria:

Ustrój polityczny	republika
Typ państwa	państwo unitarne
Głowa państwa	prezydent Baszar al-Asad[1]

Arabia Saudyjska:

Ustrój polityczny	unitarna islamskamonarchia absolutna
Głowa państwa	król Abd Allah ibn Abd al-Aziz Al Su’ud

Iran:

Ustrój polityczny	republika islamska
Głowa państwa	Najwyższy Przywódca Ali Chamenei

Irak:

Ustrój polityczny	demokracja parlamentarna
Typ państwa	republika federalna
Głowa państwa	prezydent Fu’ad Masum

Źródła:
http://yesterday-and-today-1gc.blogspot.com/2013/10/sytuacja-polityczna-w-mezopotamii.html

http://pl.wikipedia.org/wiki/Irak

http://pl.wikipedia.org/wiki/Iran

http://pl.wikipedia.org/wiki/Arabia_Saudyjska

http://pl.wikipedia.org/wiki/Syria